Afgelopen juni startten netbeheerder Liander en gemeente Arnhem een samenwerking om te voorkomen dat gas en elektriciteit bij huishoudens wordt afgesloten door achterstallige betaling. Dankzij deze persoonlijke werkwijze zijn de afgelopen maanden afsluitingen in Arnhem voorkomen. Ook bleek tijdens het experiment dat alléén deze aanpak niet voldoende is.
De gemeente en de netbeheerders hebben meer middelen nodig om inwoners bij te staan die hun gas- en elektriciteitsrekening niet meer kunnen betalen en er moet een wijziging komen in de wetgeving. Hier gaan Liander en gemeente Arnhem de komende periode mee aan de slag.
Mark Lauriks, wethouder Bestaanszekerheid: “Mooi dat we zien dat met deze samenwerking met Liander afsluitingen worden voorkomen. Daarom gaan we er ook mee door. Want energie is geen luxe, het is een basisbehoefte. Wel is het wrang dat we nog effectiever en sneller hadden kunnen helpen als de energiewetgeving en sociale wetgeving beter op elkaar waren afgestemd. Daarmee voorkom je afsluitingen nog beter voor iedereen, ook buiten Arnhem, en kan deze mooie samenwerking een voorbeeld zijn voor heel Nederland.”
Actieve en persoonlijke aanpak van Liander
Gemeente Arnhem ontwikkelde samen met Liander een aanpak waarbij mensen actief en persoonlijk benaderd worden wanneer een afsluiting dreigt. Zo verwijst Liander in een extra brief de bewoners naar de gemeente Arnhem voor hulp voordat gas en elektriciteit worden afgesloten. Er zijn 131 van deze brieven de deur uit gegaan, 45 huishoudens sloten hierna een nieuw contract af. Bij de andere inwoners is een monteur van Liander langsgegaan. Negen huishoudens besloten toen alsnog een nieuw contract af te sluiten. Daarmee zijn dankzij deze persoonlijke aanpak 54 afsluitingen voorkomen.
Daarnaast is tijdens het experiment ook een speciaal energiearmoedeteam ingericht bij Liander om vragen van zowel de wijkteams als huishoudens goed en snel te kunnen beantwoorden.
Intensiever samenwerken om meer afsluitingen te voorkomen
Ondanks het succesvolle experiment zijn er ook inwoners van wie hun betalingsachterstand bij een deurwaarder terecht is gekomen. Daardoor dreigt mogelijk alsnog afsluiting. Gemeente Arnhem en Liander willen daarom intensiever samen gaan werken om afsluiting ook in zulke gevallen te voorkomen. Zo wil de gemeente in gesprek gaan met de deurwaarder die de zaken behandeld. De deurwaarder gaat in persoon langs bij de inwoners en kan daarbij de inwoner wijzen op hulp. Daarnaast wil gemeente Arnhem ook onderzoeken of het mogelijk is een medewerker van team Vroegeropaf mee te sturen met het eerste bezoek van een monteur van Liander bij een achterstallige betaling. Liander wil graag alles doen om energiearmoede tegen te gaan, maar loopt als netbeheerder aan tegen beperkingen. Liander wil de Gemeente Arnhem ondersteunen en meezoeken naar oplossingen en tegelijkertijd een oproep doen naar de landelijke politiek om meer ruimte te geven aan netbeheerders om echt het verschil te maken.
Gegevens kunnen delen is nodig
In een eerder experiment van gemeente Amsterdam en Liander werden gegevens van inwoners die zouden worden afgesloten met de gemeente gedeeld. Hierdoor kon de gemeente Amsterdam op huisbezoek gaan. Dit experiment was zeer succesvol. Voor Noud Roelen van de SP-fractie in de gemeenteraad van Arnhem was dit aanleiding om mondelinge vragen te stellen over of een dergelijk experiment in Arnhem ook mogelijk was. Helaas zijn de sociale wetgeving en de energiewet nog onvoldoende op elkaar afgestemd, waardoor het binnen de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) niet mogelijk is om alle noodzakelijke data uit te wisselen. Dit staat structurele oplossingen in de weg. Het vervolgexperiment in Arnhem moest daarom worden ingericht zonder persoonsgegevens uit te wisselen. De resultaten zijn goed, maar zouden beter kunnen zijn als er wel gegevens kunnen worden gedeeld, dan is de aanpak ook veel sneller en effectiever, Om te voorkomen dat mensen in de kou komen te staan is het nodig om te werken aan structurele oplossingen die niet afhankelijk zijn van de goede wil van netbeheerders maar in de wet worden aangepast.
Bron: Gemeente Arnhem, 12 december 2023